Лабораторија за електрични машини, трансформатори и апарати

Лабораторијата за електрични машини, трансформатори и апарати (ЛЕМТА) функционира во склоп на Институтот за електрични машини, трансформатори и апарати (ИЕМТА) при Факултетот за електротехника и информациски технологии во Скопје.

Таа е првата формирана лабораторија на самиот почеток од основањето на Факултетот, уште како електро-машински оддел во рамките на Техничкиот факултет во Скопје. Почетната опременост на Лабораторијата била скромна, со само неколку машини за еднонасочна струја, неколку трансформатори, како и неколку асинхрони мотори. Наскоро потоа е доопремена со синхрони машини и две динамо-ваги за мерење на моментот на електричните мотори. Во исто време со опремувањето на Лабораторијата со електрични машини се врши и опремување со мерни инструменти како што се амперметри, волтметри, ватметри, варметри, косинус-фи-метри, рачни тахометри за мерење на брзината на вртење на електричните машини и осцилоскопи. Во седумдесеттите години се набавени две современи мотор-генераторски групи од производителот Mawdsley Ltd. од Велика Британија, од кои едната е универзална машина со повеќе различни изведби на ротори, при што со нивна промена се добиваат разни видови на колекторски синхрони и асинхрони машини. Во текот на седумдесеттите и осумдесеттите години ЛЕМТА е една од најопремените и најсовремените лаборатории од ваков вид во тогашната Југославија.

Во 2005 година е набавена нова лабораториска мерна опрема во рамките на проектот Темпус-17016-2002 под раководство на проф. д-р Лидија Петковска. За таа цел Лабораторијата е целосно реновирана и во неа се инсталирани 4 нови компјутеризирани мерни пулта за испитување на мали и специјални електрични машини од производителите TQ од Велика Британија и Lab-Vot од Канада. Опремата се состои од мерни места (пултови) со извори на напојување со можност за добивање на регулиран еднонасочен и еднофазен и трифазен напон, еднонасочен мотор/генератор, синхрон мотор/генератор, трифазен асинхрон мотор со кафезен ротор, универзален мотор, еднофазен кондензаторски асинхрон мотор, еднофазен асинхрон мотор со засечени полови, селсини, релуктантен мотор, чекорен мотор, линеарен мотор, еден исправувач, еден инвертор и други електрични машини. Со оваа мерна опрема на сту дентите им се овозможува на најсовремен начин, со помош на дигитален мерен уред преку USB приклучок и соодветен софтвер целосно компјутеризирано да ги изведуваат испитувањата на електричните машини. Во рамките на активностите на Темпус проектот формирано е и компјутерско одделение опремено со 4 современи персонални компјутери кои на студентите им стојат на располагање за изработка на лабораториски вежби, семинарски работи и дипломски работи на додипломските студии како и семинарски работи на магистерските студии.

Во неа се реализираат и развиваат трите основни дејности на Универзитетот и Факултетот како што се едукативната, научно-истражувачката и апликативната.

Во поглед на наставната дејност Лабораторијата ги развива дисциплините поврзани со електричните машини, трансформатори и апарати. Во Лабораторијата се изведуваат лабораториски вежби по речиси сите предмети од областа на електрични машини, трансформатори и апарати, како и од областа на енергетските преобразувачи на до дипломските студии. Во неа, исто така, се изведуваат и сите неопходни истражувања и практични мерења во рамките на магистерските и докторските студии кои се изведуваат на студиските програми при ИЕМТА.

Покрај мерната опрема за наставна дејност, ЛЕМТА е опремена и со современа опрема неопходна за научно-истражувачка и апликативна дејност на членовите на ИЕМТА во областа на електричните машини, трансформатори, апарати и енергетските преобразувачи.

Досегашни раководители на Лабораторијата за електрични машини, трансформатори и апарати биле: проф. Станимир Јовановски, проф. Дионис Манов, проф. Дамјан Христовски и проф. Лидија Петковска. Во моментов раководител на Лабораторијата е проф. Гога Цветковски.