Управување и диспечинг во ЕЕС
| 1. Наслов на наставниот предмет | Управување и диспечинг во ЕЕС | |||||||
| 2. Код | 3ФЕИТ09З025 | |||||||
| 3. Студиска програма | ЕЕС | |||||||
| 4. Организатор на студиската програма | Факултет за електротехника и информациски технологии | |||||||
| 5. Степен | Прв циклус студии | |||||||
| 6. Академска година/семестар | IV/7 | 7. Број на ЕКТС | 6.00 | |||||
| 8. Наставник | Д-р Александра Крколева Матеска | |||||||
| 9. Предуслов за запишување на предметот | 
 | |||||||
| 10. Цели на предметната програма (компетенции): Стекнување основни знаења за принципите на управување и системите за управување на електроенергетските системи, нивната структура и функции (следење, управување и оптимизација). Разбирање на основните принципи на регулација на фреквенција и напони во електроенергетски системи. | ||||||||
| 11. Содржина на програмата: Потреба од управување во електроенергетските системи (ЕЕС). Задачи на системите за управување на ЕЕС (следење, управување, оптимизација). Комуникациските системи во ЕЕС, комуникациски и мрежни протоколи. Прибирање мерени податоци од ЕЕС (телемерења). Основни карактеристики на SCADA и примена во ЕЕС. Современи системи за управување на ЕЕС, нивна структура (EMS, DMS) и функции. Национални контролни (диспечерски центри) и диспечерски центри во дистрибутивни системи. Методи за следење и оценување на состојба на ЕЕС. Интерконектирани ЕЕС – основни поими и дефиниции. Основни принципи и методи за регулација на фреквенција и регулација на напони во ЕЕС. Математичка формулација на оптимизационите проблеми во на управување. Работни состојби во ЕЕС и управување на ЕЕС во вонредни работни состојби. | ||||||||
| 12. Методи на учење:Предавања и вежби со презентации и симулации, интерактивност на часовите, домашни задачи и изработка на проектни задачи. | ||||||||
| 13. Вкупен расположив фонд на часови | 3 + 2 + 0 + 0 | |||||||
| 14. Распределба на расположивото време | 180 | |||||||
| 15. Форми на наставните активности | 15.1. Предавања – теоретска настава | 45 | ||||||
| 15.2. Вежби, семинари, тимска работа | 30 | |||||||
| 16. Други форми на активност | 16.1. Проектни задачи | 30 | ||||||
| 16.2. Самостојни задачи | 30 | |||||||
| 16.3. Домашно учење | 45 | |||||||
| 17. Начини на оценување | 17.1. Тестови | 20 | ||||||
| 17.2. Семинарска работа/проект | 20 | |||||||
| 17.3. Активност и учење | 10 | |||||||
| 17.4. Завршен испит | 50 | |||||||
| 18. Критериуми за оценување | до 50 бодови | 5 (пет) (F) | ||||||
| од 51 до 60 бодови | 6 (шест) (E) | |||||||
| од 61 до 70 бодови | 7 (седум) (D) | |||||||
| од 71 до 80 бодови | 8 (осум) (C) | |||||||
| од 81 до 90 бодови | 9 (девет) (B) | |||||||
| од 91 до 100 бодови | 10 (десет) (A) | |||||||
| 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит | Редовно посетување на предавањата и вежбите. | |||||||
| 20. Јазик на кој се изведува наставата | Македонски и Англиски | |||||||
| 21. Метод на следење на квалитетот на наставата | Интерна евалуација и анкети. | |||||||
| 22. Литература | ||||||||
| 22.1. Задолжителна литература | ||||||||
| Бр. | Автор | Наслов | Издавач | Година | ||||
| 1 | A. J. Wood, B. F. Wollenberg | Power Generation, Operation and Control | John Wiley & Sons | 1996 | ||||
| 2 | A. Abur, A. G. Exposito | Power System State Estimation | Marcel Dekker | 2004 | ||||
| 3 | A. S. Debs | Modern Power Systems Control and Operation | Kluwer Academic Publishers | 1988 | ||||
| 22.2. Дополнителна литература | ||||||||
| Бр. | Автор | Наслов | Издавач | Година | ||||
| 1 | А. Крколева, П. Крстевски | Управување и диспечинг во ЕЕС (интерна скрипта) | Интерна скрипта | 2016 | ||||
| 2 | S. A. Boyer | SCADA: Supervisory Control and Data Acquisition | Iliad Engineering | 2004 | ||||
| 3 | P. Kundur | Power Systems Stability and Control | McGraw-Hill | 1994 | ||||








