Пазари на електрична енергија
| 1. Наслов на наставниот предмет | Пазари на електрична енергија | |||||||
| 2. Код | 3ФЕИТ09З017 | |||||||
| 3. Студиска програма | ЕЕС | |||||||
| 4. Организатор на студиската програма | Факултет за електротехника и информациски технологии | |||||||
| 5. Степен | Прв циклус студии | |||||||
| 6. Академска година/семестар | IV/7 | 7. Број на ЕКТС | 6.00 | |||||
| 8. Наставник | Д-р Весна Борозан | |||||||
| 9. Предуслов за запишување на предметот | Ислушани: Економија за инженери | |||||||
| 10. Цели на предметната програма (компетенции): Стекнување на основни познавања од областа на пазарното стопанисување со електричната енергија, типови на пазари на електрична енергија, како и разбирање на влијанието на преносните мрежи врз функционирањето на пазарите и нивно спојување во единствен пазар. | ||||||||
| 11. Содржина на програмата: Зошто е потребна конкуренција во стопанисувањето со електрична енергија? Политика на електроенергетскиот сектор и законски и организациони модели на конкуренцијата. Пазар на електрична енергија: Модели (организација) на пазарите на електрична енергија; Временски домен на пазарите. Типови на пазари: Децентрализирани пазари – пазари на билатерални физички и финансиски договори; Централизирани физички пазари – пазар ден однапред, дневен пазар и пазари на помошни услуги. Сигурност на системот и помошни услуги: Вреднување на помошните услуги. Продажба на системски услуги – балансен механизам. Влијание на преносните мрежи врз пазарот на електрична енергија: Децентрализирано тргување преку преносна мрежа - право на физички пренос; Централизирано тргување преку преносна мрежа - загушувања, јазолни цени, трговски суфицит, влијание на загубите, математичка формулација на јазолните цени, управување со ризици. Спојување на пазари на електрична енергија: Европски целен модел; Регионални пазари. | ||||||||
| 12. Методи на учење: Предавања и вежби со презентации и симулации, интерактивност на часовите, домашни задачи и изработка на проектни задачи. | ||||||||
| 13. Вкупен расположив фонд на часови | 3 + 2 + 0 + 0 | |||||||
| 14. Распределба на расположивото време | 180 | |||||||
| 15. Форми на наставните активности | 15.1. Предавања – теоретска настава | 45 | ||||||
| 15.2. Вежби, семинари, тимска работа | 30 | |||||||
| 16. Други форми на активност | 16.1. Проектни задачи | 30 | ||||||
| 16.2. Самостојни задачи | 30 | |||||||
| 16.3. Домашно учење | 45 | |||||||
| 17. Начини на оценување | 17.1. Тестови | 20 | ||||||
| 17.2. Семинарска работа/проект | 20 | |||||||
| 17.3. Активност и учење | 10 | |||||||
| 17.4. Завршен испит | 50 | |||||||
| 18. Критериуми за оценување | до 50 бодови | 5 (пет) (F) | ||||||
| од 51 до 60 бодови | 6 (шест) (E) | |||||||
| од 61 до 70 бодови | 7 (седум) (D) | |||||||
| од 71 до 80 бодови | 8 (осум) (C) | |||||||
| од 81 до 90 бодови | 9 (девет) (B) | |||||||
| од 91 до 100 бодови | 10 (десет) (A) | |||||||
| 19. Услов за потпис и полагање на завршен испит | Редовно посетување на предавањата и вежбите. | |||||||
| 20. Јазик на кој се изведува наставата | Македонски и Англиски | |||||||
| 21. Метод на следење на квалитетот на наставата | Интерна евалуација и анкети. | |||||||
| 22. Литература | ||||||||
| 22.1. Задолжителна литература | ||||||||
| Бр. | Автор | Наслов | Издавач | Година | ||||
| 1 | В. Борозан, П.Крстевски | Пазари на електрична енергија | Интерна скрипта | 2016 | ||||
| 2 | Daniel Kirschen, Goran Strbac | Fundamentals of Power System Economics | John Wiley & Sons | 2004 | ||||
| 3 | 
 | 
 | 
 | 
 | ||||
| 22.2. Дополнителна литература | ||||||||
| Бр. | Автор | Наслов | Издавач | Година | ||||
| 1 | Steven Stoft | Power System Economics Designing Markets for Electricity | John Wiley & Sons | 2002 | ||||
| 2 | M. Shahidehpour, H. Yamin, Z. Li | Market Operations in Electric Power Systems - Forecasting, Scheduling, and Risk Management | IEEE Press, Wiley-Interscience, A John Wiley & Sons, Inc. | 2002 | ||||
| 3 | Barrie Murray | Power Markets and Economics | John Wiley & Sons | 2009 | ||||








